Είναι κάποια πράγματα στην ζωή που σε κάνουν να ανατριχιάζεις να νιώθεις την μεγάλη ευθύνη να διατηρήσεις και να κάνεις γνωστο την παράδοση των προγόνων σου .
Ο πατέρας μου Χαράλαμπος Αβερκιαδης εφυγε από την ζωή τον Αύγουστο του 2021 σε ηλικία 90 χρονων.
Κατάγομαι από μια μεγάλη οικογένεια ρασοφόρων προγόνων που γεννήθηκαν, στα χώματα του Προκοπίου. και μέχρι εκεί που μπόρεσα να φτάσω , όλοι υπηρέτησαν με σαβασμο και αφοσίωση την Ορθοδοξία. Ο προ παππους του πάτερα μου ο Παπά- Απόστολος είχε πέντε παιδιά. Τα τρία από τα τέσσερα έγιναν ιερείς, ο τέταρτος καθηγητής Γαλλικών και δίδασκε στο σχολαρχείο του Προκοπίου και το πέμπτο παιδί η Δέσποινα το μοναδικό κορίτσι. Κατά σειρά ο πρώτος Παπά - Απόστολος ( όταν χειροτονηθηκε του έδωσαν το όνομα του πατέρα του), ο δεύτερος ο παππούς μου Παπά - Χαράλαμπος , ο τρίτος ο καθηγητής Αλέξανδρος και τέταρτος ο Παπά - Γιάννης. Ο Παπά - Γιάννης είχε φοιτήσει στη ( Μεγάλη του Γένους Σχολή ) στην Κωνσταντινουπολη επί Πατριάρχου Κωνσταντίνου του Ε, απ, όπου πήρε και το πτυχίο του με άριστα τον Ιούνιο του 1899.
Ο Παπα - Χαράλαμπος λοιπόν χειροτονήθηκε και τοποθετήθηκε σαν εφημέριος στη θέση του πατέρα του, σε σχετικά μικρή ηλικία , στον Ιερό Ναό του Αγίου Βασιλείου.
Στο Ναό του Αγίου Βασιλείου ήταν τοποθετημένο και το σκήνωμα του Όσιου Ιωάννου του Ρωσσου. Το ιερό λείψανο βρισκόταν μέσα σε μια ξύλινη λάρνακα, η οποία δεν είχε καπάκι. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι Τούρκοι ως επί το πλείστον, οι οποίοι πρέπει να σημειώσω πίστευαν πολύ στον Όσιο και μάλιστα τον θεωρούσαν και δικό τους άγιο, την ώρα που ασπάζονταν το λείψανο , έκοβαν κομμάτια με τα δόντια τους από το σώμα του Αγίου και τα έκαναν φυλαχτό. Ο Παπά - Χαράλαμπος πέραν της φροντίδας για τα δυο του παιδιά, είχε και ένα πολύ σοβαρό και ιερό καθήκον.
Είχε κατορθώσει να μαζέψει και να περισώσει κάποια εκκλησιαστικά κειμήλια και ιερά σκεύη , άλλα έπρεπε να πάρει και το σκήνωμα του Όσιου πάση θυσία, χωρίς να τον αντιληφθούν οι Τούρκοι. Ήταν διαταγή από τις Τουρκικές αρχές ολοι οι Έλληνες φυγουν από τον τοπο τους με ότι μπορέσουν να κουβαλήσουν και με την διαταγή να μην πάρουν το ιερό λείψανο από την εκκλησία , γιατί όπως ισχυρίζονταν πάντα, ο Άγιος είχε μαρτυρήσει στην πατρίδα τους και άρα τους άνηκε.
Είχε κατορθώσει να μαζέψει και να περισώσει κάποια εκκλησιαστικά κειμήλια και ιερά σκεύη , άλλα έπρεπε να πάρει και το σκήνωμα του Όσιου πάση θυσία, χωρίς να τον αντιληφθούν οι Τούρκοι. Ήταν διαταγή από τις Τουρκικές αρχές ολοι οι Έλληνες φυγουν από τον τοπο τους με ότι μπορέσουν να κουβαλήσουν και με την διαταγή να μην πάρουν το ιερό λείψανο από την εκκλησία , γιατί όπως ισχυρίζονταν πάντα, ο Άγιος είχε μαρτυρήσει στην πατρίδα τους και άρα τους άνηκε.
Με αυτή την διαταγή κλείδωσαν την εκκλησιά με τον Άγιο μέσα, τη σφράγισαν , πήραν τα κλειδιά και εξαφανιστηκαν . Οι παρακλήσεις του Προ -παππού μου και των άλλων υπευθύνων, δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα.
Και έτσι άρχισε η μεγάλη στεναχώρια και αγωνία για το τι θα γίνει ο Όσιος. Η είδηση μεταδόθηκε στόμα με στόμα, σκορπίζοντας μεγάλη αναταραχή στους Προκοπιανους.
Και έτσι άρχισε η μεγάλη στεναχώρια και αγωνία για το τι θα γίνει ο Όσιος. Η είδηση μεταδόθηκε στόμα με στόμα, σκορπίζοντας μεγάλη αναταραχή στους Προκοπιανους.
Κάποια στιγμή ένας Έλληνας σιδηρουργός που το άκουσε, παρουσιάστηκε στον Προ - παππού μου και του είπε. Μην στεναχωριέσαι παπά μου, εγώ μπορώ να ανοίξω την πλαϊνή πόρτα της εκκλησίας και από εκεί να βγάλουμε το σκήνωμα του Όσιου. Το επόμενο βήμα ήταν να καταφέρουν να φυγαδεύσουν τον Άγιο, χωρίς να τους αντιληφθούν οι Τούρκοι , μια και η σειρά του Προ - παππού μου να αφήσει το Προκοπι ήταν σε λίγες μέρες.
Έτσι φρόντισε να μάθει ποιος έφευγε άμεσα. Την άλλη μέρα το πρωί που ήταν 10 Σεπτεμβρίου 1924 έφευγε ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος. Τον βρήκαν και τον παρακάλεσαν να πάρει μαζί του τον Όσιο. Αυτός με μεγάλη χαρά δέχτηκε. Έτσι λοιπόν την ίδια νύχτα, ο κλειδαράς άνοιξε την πόρτα , πήραν το σκήνωμα του Οσίου το τύλιξαν με ένα κιλίμι που το έραψαν προσεκτικά γύρω - γύρω και το περάσαν από το Τελωνείο, λέγοντας ότι ήταν ρούχα και τρόφιμα. Έτσι το σκήνωμα του Όσιου, ταξίδευε για το Ούλου Κασλα, με τελικό προορισμό το λιμάνι της Μερσίνα. Ύστερα από δυο μέρες και με άλλες συγγενικές οικογένειες επιβιβάστηκαν σε μια βοϊδάμαξα και οι δικοί μου , ο Προ - παππούς μου , ο Παππούς μου Αποστολος που ήταν τότε 18 χρονών και η αδερφή του η Ελισσαβετ , ξεκινώντας το ταξίδι για ένα αύριο αβέβαιο και άγνωστο. Το ταξίδι για το Ούλου Κασλα ήταν πολύ κουραστικό, κράτησε δυο μερόνυχτα. Μόλις έφτασαν εκεί , είδαν ότι υπήρχε μια επιτροπή που παραλάμβανε τις οικογένειες και τις τοποθετούσε σε σκηνές, όπου περίμεναν τη σειρά τους για να επιβιβαστούν στα τρένα για την Μερσίνα. Όταν έφτασαν στην Μερσίνα τους περίμενε άλλη επιτροπή , τους τοποθετούσε πάλι σε σκηνές για να περιμένουν τα πλοία από Ελλάδα.
Τα πλοία αργούσαν και οι πρόσφυγες περίμεναν με μεγάλη ανυπομονησία. Είχαν αρχίσει να αντιμετωπιζουν σοβαρά προβλήματα και με το φαγητό αλλά και με την απλυσιά που είχε γεμίσει ψείρες και κοριούς τα κορμιά τους. Απο τις ταλαιπωρίες πολλοί ηλικιωμένοι κυρίως και ευπαθείς άφηναν την τελευταία τους πνοή στο δρόμο και έτσι αναγκάζονταν να τους θάβουν στα παρακείμενα χωράφια. Επιτέλους ήρθε το πλοίο ( ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΔΕΣΤΟΥΝΗΣ ) και επειδή δεν είχε αποβάθρα για να δέσει έριξε άγκυρα σε μεγάλη απόσταση από την στεριά. Τότε δημιουργήθηκε πανικός για το ποιοι θα επιβιβαστούν πρώτοι στις βάρκες. Τα μέλη της επιτροπής με τον καπετάνιο που είχε βγει με βάρκα στο λιμάνι μάταια προσπαθούσαν να βάλουν μια τάξη μέσα σε αυτόν τον πανικό και έτσι το δέμα με τον Όσιο πήγε στο αμπάρι κακήν - κακώς.
Οκτώβριος του 1924 και το πλοίο αποπλέει από το λιμάνι της Μερσινας και ανοίγεται στο Αιγαίο με ροτα για την Χαλκίδα. Ε κει είχε συμφωνηθεί να κατέβει ένα μέρος των προσφύγων και το ιερό λείψανο. Το πως είχε συμφωνηθεί να μείνει ο Όσιος στη Χαλκίδα δεν το ξέρω ούτε πουθενά έχει αναφερθεί. Όπως επίσης δεν ξέρω - ούτε ο Παππούς μου το ήξερε - πως επέλεγαν που θα κατεβεί η κάθε οικογένεια.
Όταν το καράβι βρισκόταν μεσοπέλαγα , συνέβη το εξής περίεργο περιστατικό. Κάποια στιγμή και ενώ οι μηχανές δούλευαν στο φουλ, το καράβι σταμάτησε να προχωράει και περιστρεφετο εδώ και εκεί . Ο κυβερνήτης αφού βεβαιώθηκε ότι δεν υπήρχε καμιά βλάβη στο καράβι του, τρομοκρατήθηκε και ρώτησε τους υπεύθυνους των προσφύγων. Κύριοι μήπως έχετε τίποτα ιερό μαζί σας στο πλοίο ?
Ο κύριος Παπαδόπουλος του εξήγησε ότι κάτω στο αμπάρι βρισκόταν το σκήνωμα του Όσιου Ιωάννου του Ρωσσου και τότε ο κυβερνήτης διέταξε να μεταφερθεί αμέσως η ιερή λάρνακα με το σκήνωμα του Όσιου από το αμπάρι και να τοποθετηθεί στο σαλόνι. Εκεί οι ιερείς που βρίσκονταν στο πλοίο με επικεφαλής τον Προ - παππού μου έκαναν δέηση μόλις ήρθε το σκήνωμα και αμέσως μετά το καράβι άρχισε να ταξιδεύει ομαλά στη ροτα του σε μια θάλασσα ήρεμη και γαλήνια. Προσευχηθηκαν όλοι στον Όσιο να τους δίνει δύναμη και να τους έχει πάντα κάτω από την σκέπη του στη νέα πατρίδα, στην μητέρα Ελλάδα που πήγαιναν. Μετά από όλες αυτές τις ταλαιπωρίες κάποια στιγμή διασχίζοντας τον Β Ευβοϊκό το πλοίο έφτασε στο λιμάνι της Χαλκίδας. Και εδώ το πλοίο έριξε άγκυρα ανοιχτά και με βάρκες κατέβασαν πρώτα το ιερο λείψανο και μετα κατέβηκαν οι προγονοί μας.
Ο κύριος Παπαδόπουλος του εξήγησε ότι κάτω στο αμπάρι βρισκόταν το σκήνωμα του Όσιου Ιωάννου του Ρωσσου και τότε ο κυβερνήτης διέταξε να μεταφερθεί αμέσως η ιερή λάρνακα με το σκήνωμα του Όσιου από το αμπάρι και να τοποθετηθεί στο σαλόνι. Εκεί οι ιερείς που βρίσκονταν στο πλοίο με επικεφαλής τον Προ - παππού μου έκαναν δέηση μόλις ήρθε το σκήνωμα και αμέσως μετά το καράβι άρχισε να ταξιδεύει ομαλά στη ροτα του σε μια θάλασσα ήρεμη και γαλήνια. Προσευχηθηκαν όλοι στον Όσιο να τους δίνει δύναμη και να τους έχει πάντα κάτω από την σκέπη του στη νέα πατρίδα, στην μητέρα Ελλάδα που πήγαιναν. Μετά από όλες αυτές τις ταλαιπωρίες κάποια στιγμή διασχίζοντας τον Β Ευβοϊκό το πλοίο έφτασε στο λιμάνι της Χαλκίδας. Και εδώ το πλοίο έριξε άγκυρα ανοιχτά και με βάρκες κατέβασαν πρώτα το ιερο λείψανο και μετα κατέβηκαν οι προγονοί μας.
Μαζί ο Προ - Πάππους μου Παπα - Χαράλαμπος Αβερκιαδης με τον ιερο λείψανο του Αγιου Εφερε και κάποια εκκλησιαστικά κειμήλια.
Αυτά δεν τα είχα δει ποτέ και ούτε ήξερα που υπήρχαν φυλαγμένα. Μετα τον θάνατο του πατερά μου προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να τακτοποιήσουμε ντουλάπια γραφεία κλπ.
Μέσα σε όλα τα αλλά βρήκα και αυτά τα θρησκευτικά κειμήλια που έχουν έρθει από το Προκοπι της Μικράς Ασιας και την εκκλησία του Αγ Βασιλείου.
ΕΡΜΗΝΙΑ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΨΑΛΜΟΥΣ ( 1855 )
ΑΓΙΑΣΜΑΤΑΡΙΟΝ ( 1878 )
ΕΝΑ ΣΠΑΝΙΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΕ Καραμανλήδικα (τουρκική διάλεκτος) ΤΟΥ 1806
Τα καραμανλήδικα είναι γραφή της τουρκικής γλώσσας με ελληνικούς χαρακτήρες (αντί των αραβικών), καθώς και διάλεκτος της τουρκικής. Τα χρησιμοποιούσαν τουρκόφωνοι ορθόδοξοι χριστιανοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, κυρίως στις ανατολικές επαρχίες της Μικράς Ασίας, οι οποίοι αποκαλούνταν Καραμανλήδες, εξ ου και η ονομασία αυτής της διαλέκτου και γραφής, αλλά και σε ορισμένες άλλες περιοχές, όπως λ.χ. της Ρωσικής Αυτοκρατορίας στη Μαύρη Θάλασσα. Πρώτη επίσημη εμφάνιση της γραφής αυτής σημειώνεται το 1718 και είχε τόση απήχηση που διατηρήθηκε επί δύο αιώνες.
Λόγω των εξισλαμισμών που σημειώνονταν ως τις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα στη Μικρά Ασία, μεγάλο μέρος των Ελλήνων λησμόνησαν τη μητρική τους γλώσσα και χρησιμοποιούσαν την Τουρκική. Ένας περιορισμένος αριθμός Ελλήνων που βρισκόταν σε περιοχές μακριά από τα παράλια και από μεγάλα αστικά κέντρα αφομοιώθηκαν μεν γλωσσικά από τον κατακτητή, κατάφεραν όμως να διατηρήσουν τη συνείδηση της θρησκευτικής και φυλετικής τους αυτοτέλειας.
ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ 1894 ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟ ΕΛΛΑΔΑΣ
Αυτά τα Εκκλησιαστικά κειμήλια θα τα διαφυλάξω και θα δοθούν στα παιδιά μου για να διατηρηθεί η κληρονομιά μας. Βέβαια αν μου ζητηθούν για κάποια έκθεση που αφορά την Μικρασιατικη καταστροφή θα είναι τιμή και χαρά να τα δανείσω για να τα εκθέσουν.
Απόστολος Αβερκιαδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου